بازخوانی 12 تیر 1367؛ سالروز سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران

در 12 تیرماه 1367، ناو آمریکایی وینسنس، یک فروند هواپیمای مسافربری ‏ایران را در خلیج فارس هدف قرار داد و همه 290 سرنشین آن را به شهادت رساند.این خبری بود که در زمان خودش با بهت فراوان از سوی رسانه‌‏های جهان منتشر شد.

بر اساس گزارش‏‌های تکمیل شده بعدی مشخص شد که در 12 تیرماه 1367، یک فروند هواپیمای ایرباس شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، در پرواز معمولی برنامه‏ریزی شده 655، از بندرعباس به مقصد دبی در حالی که هنوز سقف پرواز مورد نظر را به دست نیاورده بود بر فراز آب‏های سرزمینی ایران و در آب‏های اطراف جزیره هنگام، به دلیل شلیک دو موشک از ناو آمریکایی وینسنس سقوط کرد و تمامی 290 نفر مسافر و خدمه آن به شهادت رسیدند.

 118 نفر از این مسافران بی‏گناه، زن و کودک بودند. همچنین 20 هندی، یک ایتالیایی، 6 پاکستانی، 13 نفر تبعه امارات و 6 یوگسلاو نیز در میان مسافران هواپیما دیده می‌شد.

مروری بر جریانات پیش آمده، واقعیت این اقدام وحشیانه آمریکا را آشکار می‌کند:

یکشنبه دوازدهم تیرماه 1367 بندرعباس‏ هواپیمای ایرباس 300 متعلق به هواپیمای جمهوری اسلامی ایران در فرودگاه بندرعباس به زمین نشست و طبق برنامه پیش‏‌بینی شده، قرار بود این هواپیما با شماره پرواز 655 با دویست و نود سرنشین (156 مرد، 53 زن، 57 کودک 2 تا12ساله و8 کودک زیر دو سال و 42 نفر با ملیت‌های یوگسلاو، پاکستانی، هندی، عرب و 16 خدمه پروازی) در ساعت 10 صبح به مقصد دوبی پرواز کند.

ساعت 9صبح (خلیج فارس) تعدادی از قایق‏‌های تندروی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که مشغول گشت‏‌زنی ‏در جنوب قشم بودند، با تهاجم نیروهای آمریکایی مواجه شدند.

رزمندگان دریادل اسلام بلافاصله به مقابله با نیروهای آمریکایی مستقر در ناوها می‏پردازند. در جریان این درگیری، چند فروند چرخبال آمریکایی برفراز قایق‏های‏ تندرو به پرواز درآمده و به سوی آن‏ها شلیک می‏‌کنند. دلاورمردان سپاه اسلام، همزمان با مقابله با ناوهای آمریکایی به آتش چرخبال‌ها نیز پاسخ می‏‌دهند و در این درگیری یک فروند چرخبال آمریکایی مورد هدف قرار گرفته و به قعر آب‏های نیلگون خلیج‏ فارس سقوط می‏‌کند.

ساعت 10 صبح (بندرعباس) هواپیمای جمهوری اسلامی ایران پرواز 655 با 15دقیقه تأخیر در ساعت 10:5 از برج مراقبت فرودگاه بندرعباس تقاضای پرواز کرد، مدت پرواز تا دوبی 30 دقیقه و حداکثر 14 هزارپا تعیین شد. در ساعت 10:17 دقیقه، هواپیمای ایرباس 300 به پرواز درآمد. دقایق نخستین پرواز و مراحل اوج‌‏گیری تا ارتفاع 12 هزارپایی مطابق طرح پرواز انجام شد و خلبان به طور پیوسته با برج مراقبت فرودگاه بندرعباس و مرکز کنترل راه‌های هوایی ایران و امارات تماس داشت.

در خلیج فارس ناوجنگی آمریکایی «وینسنس» که در تاریخ هفتم خرداد از بندر «سان دیه گو» وارد خلیج‏ فارس شده بود، به قصد یک ماجراجویی هوایی به آب‏های مرزی ایران نزدیک شد. «ایچنرمارک» قلب این رزم‏ناو به شمار می‏رفت. وظیفه اصلی آن، کشف هدف‌های پرنده،اعم از موشک، هواپیما و پردازش اطلاعات، تعقیب صدها هدف به طور همزمان و کنترل آتش آن‏ها بود، هم‏چنین این رزم‏ناو به موشک‏های‏ زمین به هوا با برد 408 کیلومتر نیز مجهز بود. چند لحظه پیش از ورود هواپیمای ایرباس 300 به منطقه کنترل هوایی امارات، در محلی به نام «مولبیت»، خلبان به مرکز کنترل هوایی کشور اطلاع داد که قصد دارد به 14 هزارپایی بالا برود.

ساعت 10:22دقیقه (خلیج‏ فارس)ناو وینسنس که خود را به بهترین و نزدیکترین موقعیت رسانده بود، به دستور ناخدا «ویلیام راجرز»، فرمانده ناو، موشک استاندارد 2 به سوی پرواز 655 شلیک کرد. ناگهان هواپیما از صفحه رادارهای زمینی محو شده و در طوفانی از دود و آتش به پهنه آب‏های نیلگون خلیج‏ فارس فرو رفت.

با عدم اطلاع از سرنوشت هواپیما، برج مراقبت فرودگاه بندرعباس، در تماس با دوبی، پیگیر سرنوشت پرواز 655 شد ولی آن‏ها اظهار بی‏اطلاعی کردند. بلافاصله ستاد تأمین استان هرمزگان وضعیت اضطراری اعلام و فعالیت خود را آغاز کرد. با شناسایی دقیق محل سقوط، چرخبال‌ها و شناورها به موقعیت 26و42 عرض شمالی و56 درجه و3 دقیقه طول شرقی منتقل شدند.

بلافاصله پس از این جنایت هولناک، مقامات آمریکایی اعلام کردند که یک فروند هواپیمای اف- 14 جمهوری اسلامی ایران را مورد هدف قرار داده‏‌اند. پس از روشن شدن نوع هواپیما، آمریکایی‌ها سعی کردند تا به نحوی وانمود کنند که در این مورد مرتکب اشتباه شده‏‌اند، اما شواهد بعدی، این نظر آنان را کاملاً مردود جلوه داد.

مقامات نظامی آمریکا اعلام کردند که هواپیمای ایرباس در خارج از دالان هوایی پرواز می‏‌کرده و رزم‏ناو آمریکایی نیز هفت‏بار اخطار رادیویی برای‏ هواپیمای ایران مخابره کرده ولی جوابی دریافت نکرده است! این ادعا کاملا غیر قابل قبول بود، زیرا: قطعات متلاشی شده هواپیما و اجساد سرنشینان آن در سطح وسیعی از آب‏های سواحل جنوبی جزیره هنگام، درست در داخل آب‏های ایران پراکنده شده بودند. این محل درست در زیر مرکز دالان هوایی بین‏‌المللی بندرعباس دوبی (آمبر56) قرار دارد و نشان می‏دهد که هواپیما درست در مسیر پیش‏‌بینی شده در حال پرواز بوده است و همانطور که چهار سال بعد روزنامه «نیویورک تایمز»، در گزارشی که حاوی چندین نکته تازه بود، نوشت که ناو وینسنس در آب‏های فلات قاره ایران بوده است نه در آب‏های بین‏‌المللی و پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) در آن زمان بر این حقیقت سرپوش گذاشته شده است. ضمن آن که هواپیمای مسافربری ایرباس از نظر حجم، شکل، اندازه و توانایی پرواز کاملاً با هواپیمای اف- 14 متفاوت است.

در همین حال با توجه به ارتباط کلامی و ارتباط ناوبری هر هواپیمای بازرگانی و مسافربری، ناو آمریکایی‏ می‌توانست به راحتی با شنیدن مکالمات خلبان به ماهیت هواپیمای ‏مسافربری پی ‏ببرد. اساسا در همان زمان و بعدها دلایل روشن بسیاری بر دروغگویی مقامات آمریکایی ارائه شد چنانچه هنگامی که در شهریور 62 یک هواپیمای بوئینگ 747 شرکت هواپیمایی کره‌‏جنوبی (ک. ال.ال) در حالی ‏که با 269 مسافر از مسیر عادی خود منحرف شده بود و حدود 500 کیلومتر مسافت را زمانی نزدیک به دو ساعت در داخل خاک شوروی سابق طی کرده بود، به دلیل بی‏‌توجهی به اخطارهای مکرر هواپیماهای شکاری این کشور توسط سیستم دفاع موشکی‏ شوروی سرنگون شد. در این ماجرا «ریگان» ابراز عقیده کرد که هیچ مطلبی نمی‏‌تواند توجیه‌‏کننده سرنگون ساختن یک هواپیمای غیرمسلح باشد. وی اعلام کرد:شوروی (سابق) با حمله به یک هواپیمای مسافربری، دست به یک عمل تروریستی زده است و یکی از اعضای کمیته امور خارجه مجلس آمریکا، دولت این کشور را به مقابله به مثل ترغیب کرد.

در هر حال آمریکایی‏‌ها به ‏صورت جسارت‏آمیزی دلایل این جنایت خود را بیان و تأکید کردند که هدف آمریکا از ساقط کردن هواپیمای ایرباس ایران، وادار کردن جمهوری اسلامی به پذیرش صلح و پایان جنگ تحمیلی بود، چنان‏ که رونالد ریگان، رئیس جمهور وقت آمریکا در این زمینه اظهار کرد: «این فاجعه (سقوط هواپیمای مسافربری ایران از سوی آمریکا) ضرورت دست‏یابی به برقراری صلح را با حداکثر شتاب، دو چندان ساخته است» به عبارتی هدف آمریکا رهاندن گریبان صدام جنایتکار از دستان پرقدرت رزمندگان اسلام بود.

رفتار مزورانه آمریکا در این میان نیز قابل مطالعه است. از یک سو،رونالد ریگان، رئیس جمهور وقت آمریکا، در اعلامیه‌‏ای، با اظهار تأسف از این رویداد تلخ، به سرنگون شدن هواپیمای مسافربری ایران اعتراف کرد، ولی اقدام ناو آمریکایی را عمل دفاعی بجا دانست و مدعی شد هواپیمای ایرباس ایرانی در حال کاهش ارتفاع و شیرجه رفتن به سوی ناو آمریکایی بوده است. از سوی دیگر، به فرمانده ناو وینسنس که موجب سقوط هواپیمای مسافربری ایران شده بود نشان افتخار داد و بر جنایت او مهر تأیید زد. این تناقض آشکار، از عوام فریبی ریاکارانه دولت آمریکا و نیات شوم سردمداران این کشور خبر می‏داد. عوام فریبی و جنایتکاری‏ای که همچنان ادامه داشته و در ذات حاکمیت آمریکا نهادینه شده است.

نوید شاهد خراسان رضوی -