عملیات «قدس 1»
يکشنبه, ۲۷ خرداد ۱۳۹۷ ساعت ۱۲:۲۳
ساعات اولیه بامداد روز 25 خرداد ماه1364، نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملیات «قدس1» را با رمز «یا محمد رسول الله(ص)» درمنطقه عملیاتی «هورالهویزه» در شرق رودخانه «دجله» عراق، برای انهدام نیروها و برهم زدن انسجام ماشین جنگی ارتش عراق، در منطقه‌ای به وسعت180 کیلومتر مربع آغاز کردند.
ساعات اولیه بامداد روز 25 خرداد ماه1364، نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملیات «قدس1» را با رمز «یا محمد رسول الله(ص)» درمنطقه عملیاتی «هورالهویزه» در شرق رودخانه «دجله» عراق، برای انهدام نیروها و برهم زدن انسجام ماشین جنگی ارتش عراق، در منطقه‌ای به وسعت180 کیلومتر مربع آغاز کردند.
این عملیات چهار روزه، نیروهای عمل کننده ایران درظرف مدت کوتاهی به دو پاسگاه مورد نظر یعنی «ابوذکر» و «ابولیله» دشمن دست یافته و مقاومت آنها را درهم کوبیدند.
دشمن در صبح روز نخست (25 خرداد) با هواپیماهای پی‌سی7 و چرخبال اقدام به بمباران شیمیایی و انفجاری نمود، اما با استقرار سریع توپ های ضد هوایی، یک فروند از این نوع هواپیما با موشک «سام7» ساقط شده و پاتک هوایی دشمن عملاً ناکام ماند.
این پاتک ها در روزها و ساعات بعدی نیز از سوی دشمن تداوم یافت که برای نیروهای عراقی سودی در بر نداشت، هدف نهایی در عملیات قدس 1 که در آغاز سلسله عملیات‌های قدس پیش‌بینی شده بود، رسیدن به اهداف و نقاط تأمین نشده عملیات بدر، از جمله نزدیک شدن به جاده مهم العماره - بصره بود که در این فتح رزمندگان اسلام، پاسگاه‌های مختار، ابوذکر، ابولیله و المیدان عراق آزاد و منطقه «الحسان» و «الزجیه» واقع در نزدیکی جاده مذکور به تصرف نیروهای خودی در آمد.
تشریح عملیات قدس یک
عمده‌ترین هدف عملیات بدر قطع جاده استراتژیک بصره ـ العماره بود، که پس از اجرای عملیات و دست نیافتن به این هدف، تصرف این جاده مهم و حضور در هورالحمار همچنان جایگاه خود را در استراتژی نظامی جمهوری اسلامی حفظ کرد.
ازسوی دیگر آماده کردن امکانات و زمینه لازم برای اجرای عملیاتی دیگرهمچون عملیات بدر برای رسیدن به اهداف مذکور درکوتاه مدت مقدور نبود، لذا به عنوان حداقل اقدام، حضور بیشتر در هور و هرچه نزدیک‌تر شدن به جاده بصره ـ العماره در دستور کار قرار گرفت.
دراین منطقه از هور که از شمال البیضه تا رودخانه دجله ادامه دارد بهترین محور برای نزدیک‌تر شدن به جاده بصره ـ العماره انتخاب شد. در این مسیر، تصرف پاسگاه‌های ابوذکر و ابولیله ـ که می‌توانست جای پای مناسبی برای ادامه عملیات در این محور و سکوی آتشی در جهت مسدود کردن جاده باشد ـ ضروری تشخیص داده شد.
علاوه بر این، خط پدافندی که پس از تصرف ترابه در این منطقه به وجود آمده بود، احتیاج به ترمیم داشت و اجرای عملیات در اینجا می‌توانست ضمن نزدیک کردن خط پدافندی به دجله و اجرای آتش روی جاده، خط منظم و به هم پیوسته‌ای را به وجود آورد.
لشکر25 کربلا که با بهبود فرماندهی پس از عملیات بدرهمچنان درمنطقه ذکر شده باقی مانده بود، مأمور اجرای تدابیر مذکورشد و این عملیات با هدف تصرف پاسگاه‌های ابوذکر و ابولیله و بدست آوردن جای پای مناسبی برای ادامه عملیات در این محور, ترمیم خط پدافندی که پس از تصرف ترابه در این منطقه به وجود آمده بود و نزدیک کردن خط پدافندی به دجله و امکان اجرای آتش روی جاده بصره ـ العماره اجرا شد.
این منطقه قسمتی از هورالهویزه بود که درشمال منطقه عملیات خیبر و بدر در حدفاصل پاسگاه شط‌علی و طبر واقع شده و از سمت غرب تا روستاهای الزجیه و الحسان، از سمت جنوب تا روستای البیضه و از سمت شمال تا پاسگاه ترابه در محدوده این منطقه عملیاتی واقع شده بود.
به علت آنکه منطقه عملیات قبل از گسترش هور منطقه‌ای مسکونی بوده، عمق آب در این قسمت کم است و خشکی‌های بیشتری نسبت به سایر مناطق در آن وجود دارد.
مهم‌ترین خشکی‌های منطقه عملیات بعد از ترابه (که در عملیات بدر تصرف شد)، عبارت بودند از پاسگاه ابوذکر، روستای ابولیله و خشکی‌های اطراف آن. همچنین آبراه‌هایی که در منطقه عملیات بیشتر استفاده می‌شدند، عبارت بودند از: آبراه‌های کسر، صف، شعبان، مشروع، خیطه، اعظم، معارج، نهروان و الحسان.
موقعیت نیروهای خودی قبل از عملیات
لشکر 25 کربلا سپاه پاسداران؛ برای حفظ منطقه و امکان حضور فعال در آن و بالا بردن کیفیت، سطح آموزش و تجربه نیروهایش، در این منطقه خطی پدافندی به طول 40 کیلومتر تشکیل داد و 4 گردان نیرو در آن مستقر کرد. هر گردان موظف بود بدون درگیری و تا جایی که امکان دارد خود را به مواضع دشمن نزدیک کند.
از این رو نیروها با یک خیز کاملاً مؤثر و بدون درگیری به صورت ایجاد کمین درمقابل دشمن جلو رفتند، طوری که در بعضی محورها به فاصله 1 تا 2 کیلومتری مواضع عراقی‌ها رسیدند. این خیز موجب شد تا جنوب آبراه ترابه در آبراه اعظم، کمین‌ها به نحوی به طرف دشمن ایجاد شوند که الحاق بین خط ترابه ـ نهروان برقرارگردد.
دستاوردهای عملیات قدس یک
دراین عملیات منطقه‌ای به طول 15 وعرض 13 کیلومتر (حدود 180 تا 200 کیلومتر مربع) از تصرفات دشمن به دست رزمندگان اسلام فتح شد و موقعیت نیروهای خودی پس از عملیات به وضعیت زیر درآمد:
مواضع نیروهای خودی از شمال به جنوب در5 کیلومتری الحسان و در 4 کیلومتری دجله و الزجیه و 6 کیلومتری اتوبان بغداد‌ـ بصره، و در قسمت جنوبی در 2 کیلومتری البیضه قرار گرفت.
یک گردان کامل از تیپ 2«حطین» منهدم شد و ضربات سختی به این تیپ وارد شد، همچنین تعدادی از عناصر تیپ‌های 506 و 114 و لشکر25 دشمن کشته یا اسیر شدند.
در مجموع ازنیروهای دشمن بعثی حدود 200 تن کشته، 200 تن مجروح و حدود 100 تن اسیر شدند و 15 قایق، 1 هواپیمای پی. سی .7 و 2 هلی‌کوپتر آنها منهدم شد.
در این عملیات 4 توپ ضد‌هوایی، 6 خمپاره‌انداز، 29 فروند قایق جنگی و بلم ،10 دستگاه بی‌سیم، 20 قطعه پل خیبری، 10 قطعه پل دوبه‌ای و تعداد فراوانی سلاح سبک به غنیمت گرفته شد.
نظر شما
