«بخشندگی» محوری ترین ویژگی شهید دوران بود

زهرا مشتاق، روزنامه‌نگار و نویسنده کتاب «دوران به روایت همسر شهید» به خبرنگار نوید شاهد گفت: حدود 16 سال پیش انتشارات روایت فتح از من خواست که به عنوان پژوهشگر و در زمینه تاثیرگذاران جنگ تحمیلی با آن‌ها همکاری کنم. این در حالی بود که تا آن زمان درباره جنگ تحمیلی کار نکرده بودم. پژوهشم را در زمینه شهیدان فکوری و دوران آغاز کردم. با آن‌که الزامی نبود که هر محقق، نویسنده آن اثر هم باشد؛ به دلیل ارتباطی که توانستم با شهید دوران پیدا کنم، تصمیم گرفتم خودم نویسنده این اثر باشم.

این نویسنده ادامه داد: یکی از ویژگی‌های کتاب‌‌هایی که انتشارات روایت فتح منتشر می‌کرد، این بود که در سال‌هایی که نهاد‌های متولی حوزه ایثار و شهادت آثار مشابهی را از نظر ساختار روایت درباره شهیدان منتشر می‌کردند و شهیدان را افرادی دست‌نایافتنی جلوه می‌دادند، این انتشارات آن‌ها را افرادی ملموس و زمینی معرفی کرد و گرایش‌‌‌های مختلف اخلاقی، فکری و ... آن‌ها را به مخاطب نشان داد. این باعث شد که آثار انتشارات روایت فتح با اقبال بیشتری نسبت به سایر آثار این حوزه مواجه شود. شاید اگر روابط‌عمومی قدرتمند‌تری داشتند، آثارشان بیش از این هم در جامعه مورد استقبال قرار می‌گرفت.

مشتاق درباره نحوه انجام پژوهش برای نوشتن کتاب «دوران به روایت همسر شهید» توضیح داد: به این دلیل که خانواده شهید دوران در شیراز زندگی می‌کردند، من به مدت یک ماه به این شهر رفتم و در هتلی مستقر شدم تا بتوانم با همسر شهید درباره شخصیت شهید دوران گفت‌وگو کنم. قرار بود داستان واقع‌گرایانه‌ای نوشته شود و تلاش من در مصاحبه دقت به جزییات بود. برخی افراد از آثار انتشارات روایت فتح به عنوان سرگذشت‌نویسی یاد می‌کنند در صورتی که این‌گونه نیست. آثاری که در مجموعه «آسمان» منتشر شده‌اند، زندگینامه‌هایی هستند که تبدیل به قصه شده‌اند و کاملا رئال هستند.

وی درباره جذاب‌ترین وجه زندگی و شخصیت شهید دوران گفت: معتقدم که هر انسانی یک پسورد دارد و پسورد شهید دوران «بخشندگی» بود. او اولین و آخرین خلبان ایرانی است که در خاک عراق عملیات انتحاری انجام داد؛ انتخابی که پایانش مرگ بود. این انتخاب در سن کم و با وجود داشتن همسر و فرزندی که عاشقانه دوستشان داشت، برایم خیلی مهم و زیبا بود.

این نویسنده یادآور شد: اساسا تشکیل خانواده و بچه‌دار شدن در شرایط جنگ کار دشواری است و فردی که چنین تصمیمی می‌گیرد، حتما عاشق زندگی است. این‌که چطور فردی با چنین روحیاتی تصمیم به انجام پرواز انتحاری می‌گیرد و رفتن را برمی‌گزیند، برایم زیبا و تاثیرگذار بود. او به خاطر وطن و سرزمینش از جانش گذشت.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا علی‌رغم اقدام بی‌نظیر شهید دوران آثار متنی و سینمایی درباره وی منتشر نشده است، توضیح داد: رضا میرکریمی بر پایه کتاب «دوران به روایت همسر شهید» انیمیشنی با موضوع شهید دوران ساخت که خیلی اثر قوی‌ای نبود. معتقدم با توجه به اقدام اثرگذار شهید دوران باید اثر سینمایی توسط کارگردانان مطرح برای وی ساخته شود.

مشتاق درباره پیام شهید دوران برای جوانان نسل امروز گفت: نمی‌توانم بگویم این پیام شهید دوران است اما معتقدم که وقتی درباره شهید دوران مطالعه می‌کنیم، او را فردی می‌بینیم که به استقلال و آزادی کشور و مردمش اهمیت می‌داد. او و شهید یاسینی دوستان صمیمی بودند و آنقدر ساعات پرواز طولانی داشتند که همواره جای ماسک اکسیژن روی صورت آن‌ها مانده بود. آن‌ها حتی موهای سرشان را از ته می‌تراشیدند چون فرصت کمی برای استراحت داشتند. به دلیل پوشیدن طولانی مدت پوتین‌ها، انگشت‌های پاهایشان تاول می‌زد به طوری که گویی هر لحظه می‌خواهد از پاهایشان کنده شود. شهید دوران برای همه این‌ کارها انگیزه‌ای جز استقلال و آزادی مردمش نداشت.